Een impotente burgemeester, een van top tot teen behaarde vrouw, afgehakte hoofden en afgebeten penissen. Als je een fan bent van absurdistische verhalen met verrassende wendingen, zit je met het boek ‘Marie’ van Christophe Vekeman helemaal goed. Ik houd daar ook wel van, zo op z’n tijd. Maar het lezen van ‘Marie’ was voornamelijk een bevreemdende ervaring.
Een ode aan de liefde en aan de literatuur
Dat staat er, op de achterflap. De boodschap over de liefde is duidelijk. Het verhaal wordt verteld door ‘de dokter’ die twaalf jaar geleden zijn grote liefde Marie verloor. Sindsdien slijt hij zijn dagen in een toestand van rouw die van geen wijken wil weten. Hij is zo verbitterd over het feit dat Marie hem is afgenomen, dat hij wraaklustige gevoelens ontwikkelt voor iedereen in zijn woonplaats Abraham. Zijn woede over het feit dat de inwoners van het dorpje gewoon verdergaan met hun leven en zich druk maken om betekenisloze problemen, zorgt voor een serie gebeurtenissen waar je mond van openvalt. De liefde: altijd een goed motief voor de meest bizarre plotwendingen in boeken en films.
De literatuur dan
Ook overduidelijk aanwezig. Met zijn soms wel tien regels lange zinnen vol tangconstructies waar je ‘u’ tegen zegt, en bladzijden vol wollig en breedsprakig taalgebruik, laat Vekeman zien waartoe hij met woorden in staat is. Bijna iedere zin is een verhaal op zich. Ook creëert Vekeman met zijn verwijzingen naar schrijvers als W.F. Hermans, Flaubert en Tsjechov een tweede betekenisniveau, een soort meta-bewustzijn. De schrijver van dit boek is in werkelijkheid Vekeman, maar binnen het kader van het verhaal is het ‘de dokter’ die een boek schrijft over zijn verloren liefde Marie. Op z’n laatst aan het eind van de roman ontdek je als lezer de dubbele laag die Vekeman weet te construeren. De literatuur: Vekeman heeft alles uit de kast getrokken om te laten zien dat hij er veel vanaf weet en dit vervolgens ondergebracht in een roman over een roman.
Want dat is wat ‘Marie’ voor mij is
Een boek over een boek, dat uiteindelijk een ander verhaal vertelt dan verwacht. Een verhaal, geschreven door een van verdriet doorgedraaide dokter, opgetekend door een van literaire kunstgrepen overlopende Vekeman. Maar misschien draaf ik met deze omschrijving ook wel te ver door. Misschien is het veel simpeler en bestaat de ode aan de literatuur in dit boek uit de conclusie dat een schrijver zijn personages alles kan laten doen waar hij zin in heeft. Hij is immers de schrijver van het boek, de literaire vader van de karakters. Hij mag zijn fictieve figuren ongestraft de meest belachelijke eigenschappen aanmeten en ze daarna één voor één de keel doorsnijden. Wellicht is dat wel de allerbeste remedie voor het verwerken van pijn en verdriet.
________________________________
Een perfecte dag voor literatuur (vernoemd naar het verhaal Een perfecte dag voor bananenvis van J.D. Salinger) is een leesclub voor bloggers met een literaire smaak. Bij deze Not Just Any Blog Club lezen we gelijktijdig hetzelfde boek en bloggen er daarna over in welke vorm we maar willen.